Handel ludźmi – co to jest?
Handel ludźmi jest przestępstwem globalnym. Polega na wykorzystaniu człowieka przy użyciu zachowań, które w bezwzględności stosowania godzą w godność i wolność człowieka, naruszając przez to jego podstawowe prawa. Za handel ludźmi uznawane są czynności sprawcze wskazane w art. 115 § 22 Kodeksu karnego, tj. werbowanie (nakłanianie, zjednywanie, zaciąganie); transport (przemieszczanie, przewożenie z zastosowaniem środków komunikacji); dostarczanie (umieszczanie w innym miejscu); przekazywanie (powierzanie, dawanie w celu dysponowania); przechowywanie (zatrzymywanie w jednym miejscu, przetrzymywanie w ukryciu); przyjmowanie osoby (zatrzymywanie przekazanej osoby). Istotnym jest przy tym, że w celu wypełnienia znamion przestępstwa handlu ludźmi, wymienione wyżej czynności dotyczące zachowania sprawcy lub sprawców powinny zostać zrealizowane przy wystąpieniu co najmniej jednej metody lub środka, czyli: przemocy lub groźby bezprawnej, uprowadzenia, podstępu, wprowadzenia w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, nadużycia stosunku zależności, wykorzystania krytycznego położenia lub stanu bezradności, udzielenia albo przyjęcia korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy osobie sprawującej opiekę lub nadzór nad inną osobą.
Niezbędnym elementem w przypadku zakwalifikowania czynu jako wypełniającego znamiona przestępstwa handlu ludźmi jest również podjęcie określonego działania przez sprawcę w celu wykorzystania innej osoby, nawet za jej zgodą.
Zatem, przestępstwo handlu ludźmi polega na zniewoleniu osoby bez względu na jej wiek, płeć czy narodowość, przy pomocy szerokiego spektrum metod przestępczych, których finałem jest wykorzystanie osoby.
Większość zidentyfikowanych ofiar stanowią migranci, a szczególnie narażone są osoby marginalizowane i ubogie. Przestępcy w łańcuchu powiązań werbują ofiary z ubogich gospodarstw domowych, rodzin dysfunkcyjnych lub dzieci, które są porzucone lub pozostają bez opieki rodzicielskiej, zwłaszcza w krajach o niskich dochodach.
Formy wykorzystania
Dominującą na świecie i w Europie formą wykorzystania jest eksploatacja seksualna i wykorzystanie w prostytucji, w Polsce od kilku lat obserwuje się dynamiczny wzrost wykorzystania ofiar w pracy lub usługach o charakterze przymusowym. Niestety liczba udokumentowanych ofiar rośnie, a całkowita liczba ofiar z powodu niewykrycia wszystkich przypadków handlu ludźmi wciąż nie jest znana. Do najbardziej podstawowych form wykorzystania zaliczamy: wykorzystanie w seksbiznesie, wykorzystanie do pracy przymusowej, wykorzystanie do żebractwa, niewolnictwo domowe, handel organami, eksploatacja kryminalna, zmuszanie do zawierania fikcyjnych małżeństw, wykorzystywanie osób do wyłudzania kredytów i świadczeń socjalnych.
Identyfikacja ofiar handlu ludźmi
Bardzo ważnym problemem w zakresie identyfikacji ofiar handlu ludźmi jest brak świadomości wykorzystanych ofiar o przysługujących im prawach w związku z faktem, iż zostały one wykorzystane.
Podstawowe uprawnienia przysługujące ofiarom handlu ludźmi to:
- Możliwość potwierdzenia legalności pobytu, w sytuacji, gdy przebywają one na terytorium RP nielegalnie ( w ramach tak zwanego czasu na zastanowienie);
- Możliwość uzyskania zezwolenia na pobyt czasowy m.in. z prawem do pracy;
- Możliwość uzyskania zezwolenia na pobyt stały przez ofiarę handle ludźmi na szczególnych warunkach, juz po 1 roku pobytu na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy dla ofiar handlu ludźmi.
- Niekaralności ofiar handlu ludźmi.
Jesteś ofiarą lub świadkiem handlu ludźmi?
Poinformuj Policję. Zadzwoń ! +48 664 974 934 lub napisz na handelludzmibsk@policja.gov.pl
Telefon zaufania dla ofiar i świadków handlu ludźmi: +48 22 628 01 20 lub +48 22 628 99 99
Krajowe Centrum Interwencyjno-Konsultacyjne dla Ofiar Handlu Ludźmi - www.kcik.pl
Pomorski Wojewódzki Zespół ds. Przeciwdziałania Handlowi Ludźmi: + 48 58 307 71 56, 58 307 72 87