Psychologiczne aspekty podejmowania indywidualnej działalności gospodarczej

Motywy podejmowania działalności gospodarczej
Prowadzenie działalności gospodarczej jako forma aktywności zawodowej, może okazać się dla niektórych dobrym i trafnym rozwiązaniem.
Organizowanie przedsięwzięcia i kierowanie nim często postrzegane jest jako swego rodzaju wyzwanie, poprzez które osiągamy ważne dla nas cele zawodowe a nawet życiowe. Nie mniej jednak motywy podejmowania działalności gospodarczej mogą być różne. Osoby decydujące się na założenie własnego biznesu bardzo często cenią sobie niezależność, pragną wykazać się pracą „na swoim", czy w ten właśnie sposób spełniają swoje ambicje zawodowe związane na przykład z potrzebą osobistego rozwoju, nienormowanym czasem pracy. Wśród przedsiębiorców spotyka się również takich, dla których głównym motywem posiadania własnej firmy była determinacja i brak innych możliwości, czy też wcześniejsze problemy ze znalezieniem pracy. Jeszcze inni widzą w tym okazję do zrobienia „dobrego interesu", kierując się głównie względami finansowymi. 
 
Decyzja o założeniu własnej firmy to odważy krok, który wiąże się w dużej mierze ze zmianą dotychczasowego stylu życia. Przedsiębiorca bierze los w swoje ręce, dlatego ważne jest, by to był świadomy wybór.
 
Zanim zaczniesz…
Na powodzenie przedsiębiorstwa wpływa wiele czynników, o których powinni pamiętać przyszli przedsiębiorcy. Są wśród nich takie, na które mamy wpływ i przed oficjalną rejestracją działalności możemy się odpowiednio przygotować.
Należy przeanalizować wszystkie przesłanki, które decydują o możliwości zrealizowania założonego przedsięwzięcia i odniesienia sukcesu, a także wziąć pod uwagę ewentualne przeszkody i trudności.

Oto przykłady pytań, na które warto sobie odpowiedzieć planując przedsięwzięcie:

  • Czy masz oryginalny pomysł, który pozwoliłby Ci realizować się zawodowo?
  • Czy potrafisz określić kluczowe cechy i funkcje produktów/ usług, które zamierzasz oferować?
  • Czy wiesz co chcesz osiągnąć i jakie są twoje cele?
  • Czy posiadasz konkretne kwalifikacje, umiejętności, doświadczenie, wiedzę w dziedzinie, która dotyczy planowanej działalności?
  • Czy rozpoznałeś potrzeby rynku i będziesz mógł skutecznie konkurować wśród istniejących już firm?
  • Czy wiesz na jakim obszarze będzie działała twoja firma, kim będą twoi klienci i w jaki sposób zamierzasz do nich dotrzeć?
  • Jakich nakładów finansowych wymaga twoje przedsięwzięcie i z jakich źródeł będziesz pozyskiwał kapitał?
  • Czy ustaliłeś planowaną wielkość przychodów?
  • Czy masz świadomość podstawowych zagrożeń związanych z realizacją swojego pomysłu i czy wiesz jak ich uniknąć bądź je ograniczyć?
Szukając odpowiedzi na powyższe pytania będziemy lepiej przygotowani do podjęcia konkretnych działań, a to pozwoli zwiększyć motywację i szanse na powodzenie przedsięwzięcia w przyszłości. Z drugiej strony rzetelna ocena jak największej liczby czynników może zapobiec poniesieniu ewentualnej porażki bądź skłonić do rozważenia innych możliwości i pomysłów związanych z rodzajem działalności gospodarczej.
Bycie przedsiębiorcą zobowiązuje nas do wykazywania zachowań przedsiębiorczych. 
 
Zatem przedsiębiorca to: 
  • człowiek, który widzi szanse i wykorzystuje je.
  • człowiek umiejący skalkulować (ocenić) ryzyko i podjąć je. 
  • człowiek chodzący własnymi ścieżkami, szukający nowych rozwiązań.

Zachowania przedsiębiorcze w dużej mierze zależą od osobistej dyspozycji człowieka do działania (posiadania inicjatywy, pomysłowości, zaradności), oraz woli jego działania (wynikającej z cech charakteru np. z potrzeby rywalizacji, robienia czegoś lepiej od innych, wykazania się posiadanymi umiejętnościami). 
 
Wśród cech osobowości, które wyróżniają przedsiębiorców ważną rolę odgrywają te, które wiążą się z motywacją do działania. Nie chodzi bowiem tylko o umiejętność generowania ciekawych pomysłów ale przede wszystkim o wolę i determinację wcielania ich w życie.
 
Cechy, które z pewnością musimy posiadać to zdrowy rozsądek, umiejętność uczenia się nowych rzeczy (rozliczenia finansowe, opracowanie strategii marketingowej itp.), oraz spora doza cierpliwości. Własna firma stwarza szansę do rozwoju między innymi poprzez zmuszanie nas do podejmowanie coraz to nowych wyzwań zawodowych oraz konieczność ciągłego orientowania się i podążania za pojawiającymi się trendami. Nie bez znaczenia jest więc także umiejętność dostosowywania się i reagowania na zmieniającą się rzeczywistość, a wiec bycie elastycznym. 
Kluczowym elementem, o którym powinni pamiętać przyszli jest oczywiście opracowanie dobrego pomysłu a następnie przeprowadzenie jego analizy pod kątem możliwości zrealizowania poszczególnych etapów przedsięwzięcia.
Nie należy spodziewać się, że efekty pojawią się szybko i bez wysiłku. Sukces naszego przedsięwzięcia zależy od nas samych, od jakości naszej pracy i zaangażowania.


Kogo będą szukać pracodawcy?

We wszystkich powiatach województwa pomorskiego brakuje pielęgniarek i położnych. Potrzebni są też m.in. kierowcy, spawacze, pracownicy służb mundurowych. Takie wnioski płyną z Barometru Zawodów na 2025 r.

Od 10 lat badanie Barometr Zawodów pokazuje, w jakich zawodach brakuje pracowników, a w których chętnych do pracy jest więcej niż ofert. To doskonałe narzędzie do planowania kariery zawodowej, bo pokazuje, gdzie są większe szanse na znalezienie zatrudnienia w regionie.

Każdego roku realizacją badania zajmują się eksperci posiadający wiedzę w obszarze rynku pracy: pracownicy urzędów pracy, agencji zatrudnienia, przedstawiciele ochotniczych hufców pracy, izb rzemieślniczych, cechów rzemiosł, urzędów miast, a także zrzeszeń pracodawców. Całość koordynują wojewódzkie urzędy pracy, na Pomorzu – Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku. 

Na Pomorzu stabilnie, ale potrzeby są

W regionie aż 79 proc. zawodów ma status zrównoważonych, co oznacza, że liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby osób zdolnych i chętnych do podjęcia zatrudnienia. Pokazuje to, że sytuacja na Pomorzu jest względnie stabilna. Nadal jednak w pewnych sektorach pracownicy są bardzo potrzebni.

Wyrazistym przykładem są pielęgniarki i położne, których brakuje we wszystkich powiatach województwa. W tym roku, tak, jak w poprzednich dwóch latach, na całym Pomorzu poszukiwane będą osoby do pracy w tym zawodzie. Główną przyczyną braku kandydatów są warunki pracy – jest ona odpowiedzialna, odbywa się w systemie zmianowym, a wynagrodzenie nie jest atrakcyjne. Problematyczne jest także to, że młodzi niechętnie podejmują tę pracę, w tej grupie zawodowej przeważają osoby dojrzałe.

Niemal na całym Pomorzu (bez jednego powiatu) pracodawcy szukają kierowców samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych, kierowców autobusów, a także spawaczy, pracowników służb mundurowych. Poszukiwani są także psychologowie i psychoterapeuci, robotnicy budowlani, elektrycy, elektromechanicy i elektromonterzy.

Co branża, to inne trudności

W szczególnej sytuacji jest branża budowlana, w której brakuje robotników. Wynika to w dużej mierze z tego, że jest to praca fizyczna przy zmiennej i często trudnej pogodzie, godziny pracy są długie, a poziom płac nie jest satysfakcjonujący. Branża ma także spory udział w tzw. „szarej strefie”, a pracodawcy, chcąc uzupełnić wakaty w firmach, często zatrudniają cudzoziemców.

Także edukacja boryka się z niedoborem kadr. Brakuje nauczycieli przedszkoli, przedmiotów ogólnokształcących, przedmiotów zawodowych, praktycznej nauki zawodu, szkół specjalnych i oddziałów integracyjnych oraz pedagogów. Są to zawody wymagające odpowiednich kwalifikacji oraz przygotowania, zaś praca jest stresująca oraz obciążająca i nisko opłacana.

Od lat jest zbyt mało kandydatów do pracy w branży medyczno-opiekuńczej. Niedobory kadrowe widać nie tylko wśród pielęgniarek i położnych, ale także pośród lekarzy, fizjoterapeutów i masażystów, opiekunów osób starszych lub niepełnosprawnych, psychologów i psychoterapeutów, pracowników socjalnych. A zapotrzebowanie jest spore z uwagi na starzenie się społeczeństwa.

Pracodawcy działający w branży gastronomicznej będą szukali kucharzy. Chętnych do pracy w tym zawodzie brakuje, z uwagi na zmianowy czas pracy, wymóg dyspozycyjności, pracę w weekendy, a także w święta oraz pod dużą presją czasu. Problematyczny bywa także dojazd do miejsca pracy oraz sezonowość zatrudnienia.

W przypadku elektryków, elektromechaników i elektromonterów, ale też mechaników pojazdów samochodowych sytuacja wygląda tak, że choć w niektórych powiatach absolwentów szkół kształcących w tych kierunkach jest sporo, to wielu z nich nie podejmuje pracy w wyuczonym zawodzie.

Cały raport Barometr Zawodów 2025 dla woj. pomorskiego  jest dostępny na stronie Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy.