Obywatele Ukrainy uciekający przed wojną od ponad dwóch miesięcy mogą rejestrować się jako osoby bezrobotne i poszukujące pracy. Jak to wygląda w praktyce?

Czy ktoś, kto formalnie pozostaje w stosunku pracy zawartym z pracodawcą ukraińskim, może się zarejestrować jako osoba bezrobotna? Jak mają postępować osoby nadal wykonujące pracę zarobkową dla ukraińskiego przedsiębiorstwa, pracując zdalnie? Czy prowadząc działalność gospodarczą na terenie Ukrainy, można w Polsce zarejestrować się jako bezrobotny? To tylko niektóre z pytań, jakie zadają sobie obywatele Ukrainy. Wyjaśniamy te kwestie.

Nie dostajesz wynagrodzenia – możesz się zarejestrować w urzędzie pracy
Obywatele Ukrainy zgłaszający się do rejestracji w urzędach pracy często pozostają w stosunku pracy na terenie swojego kraju. Z uwagi na działania wojenne nie zdążyli go zakończyć. Zgłaszają się także osoby, które formalnie nadal prowadzą działalność gospodarczą w Ukrainie. Ponieważ osoby te uciekały przed wojną, nie mają poświadczonego pismem rozwiązania umowy o pracę czy wyrejestrowania działalności gospodarczej. Urzędy pracy w takich sytuacjach muszą zatem poprzestać na oświadczeniach tych osób, że z uwagi na wojnę i ucieczkę do Polski, kontakt z pracodawcą został utracony i osoba nie świadczy już pracy (nawet zdalnie) i nie otrzymuje od pracodawcy wynagrodzenia.  W tej sytuacji Ukrainiec, który potwierdzi zatrudnienie na terenie Ukrainy, ale przebywając w Polsce nie wykonuje tej pracy  i nie otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenia, może uzyskać status bezrobotnego.
W przypadku osób, które na terytorium Ukrainy są zarejestrowane jako bezrobotne i pobierały świadczenia z tego tytułu, nie nabywają prawa do polskiego zasiłku dla bezrobotnych jako kontynuacji. Mogą jedynie zarejestrować się jako osoby bezrobotne i mogą otrzymać ofertę pracy.

Przedsiębiorca w Ukrainie – bezrobotny w Polsce?
Obywatel Ukrainy, który nie wykonuje swojej działalności gospodarczej podczas pobytu na terenie Polski, nie uzyskuje z tego tytułu przychodów oraz nie utrzymuje kontaktu ze swoimi kontrahentami, może zarejestrować się jako bezrobotny. W przypadku, gdy nadal aktywnie prowadzi działalność gospodarczą zarejestrowaną na terenie Ukrainy i ma z tego tytułu dochody, nie może nabyć statusu bezrobotnego w naszym kraju.

Studenci – czy mogą się zarejestrować jako osoby bezrobotne?
Studenci studiów stacjonarnych nie mogą nabyć statusu bezrobotnego, jeżeli mają zajęcia zdalnie lub podtrzymują chęć dalszej nauki w Ukrainie. Jednak w sytuacji rezygnacji z dalszej nauki (w Ukrainie i w Polsce) osoba taka może nabyć status bezrobotnego, ponieważ spełnia warunek gotowości do pracy.

Status osoby poszukującej pracy
Osoba potwierdzająca zatrudnienie na terenie Ukrainy i nadal otrzymująca z tego tytułu wynagrodzenie, np. wykonując pracę zdalnie,  może uzyskać status poszukującego pracy. Podobnie jest w przypadku, gdy obywatel Ukrainy przebywa na urlopie bezpłatnym: nadal wiąże go z pracodawcą umowa o pracę, nie może więc nabyć statusu bezrobotnego, ale może zarejestrować się jako poszukujący pracy.
 
Powyżej przedstawionych zostało kilka zagadnień związanych z rejestracją w urzędzie pracy. W  kolejnych materiałach będziemy przekazywać inne odpowiedzi na ważne pytania związane z dostępem obywateli Ukrainy do polskiego rynku pracy.