Barometr Zawodów powstał w latach 90. XX w. Szwecji. W Polsce badanie to zaczęto realizować w 2009 r. - początkowo jako pilotaż w sześciu powiatach Małopolski, w 2015 r. rozszerzono je na cały kraj. Badanie przygotowują specjaliści z urzędów pracy, w tym doradcy zawodowi; pracownicy agencji zatrudnienia oraz izb rzemieślniczych, ochotniczych hufców pracy, przedstawiciele organizacji pozarządowych, organizacji zrzeszających pracodawców, specjaliści z urzędów miast, czy starostw powiatowych. To proste narzędzie, dzięki któremu każdy może sprawdzić, jakie ma szanse na znalezienie pracy w danej profesji (lista BZ obejmuje 168 grup zawodowych) w swoim powiecie.
- Barometr Zawodów to świetne narzędzie dla uczniów czy studentów, które może im pomóc w wyborze ścieżki zawodowej. To także bardzo dobra podpowiedź dla tych, którzy już pracują, ale chcą się przekwalifikować. Barometr wskazuje, jakie są uwarunkowania i perspektywy rozwoju w wybranej profesji – wyjaśnia Izabela Jezierska, dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku, który koordynuje prace nad Barometrem Zawodów na Pomorzu.
W tych branżach potrzebni są pracownicy
Aktualnie występująca inflacja oraz spowolnienie gospodarcze nie sprzyjają zatrudnianiu nowych osób w firmach, jednakże pomorscy pracodawcy cały czas potrzebują nowych pracowników. We wszystkich powiatach na Pomorzu brakuje robotników budowalnych. Zdaniem ekspertów wynika to z faktu, że jest to praca fizycznie ciężka, wykonywana w zmiennych warunkach atmosferycznych, przy relatywnie niskim poziomie wynagrodzenia. Bardzo często odbywa się poza miejscem zamieszkania i wiąże z długimi godzinami pracy. Od osób, które będą ją wykonywać oczekuje się znajomości nowych technologii, posiadania kwalifikacji i predyspozycji zdrowotnych. Sytuacji nie poprawia fakt, że niewielu młodych chce kształcić się w tym zawodzie, a sporo osób podejmuje zatrudnienie w szarej strefie. W związku z tym, aby poradzić sobie z deficytem pracowników firmy często decydują się na zatrudnianie cudzoziemców.Wyniki badania podkreślają, że coraz więcej osób potrzebuje i będzie potrzebowało specjalistycznego wsparcia w zakresie zdrowia psychicznego, a w całym województwie pomorskim brakuje psychologów i psychoterapeutów. Jak wskazują eksperci potencjalnych pracowników zniechęca obciążający charakter pracy, duża odpowiedzialność za zdrowie i stan psychiczny drugiego człowieka, zatrudnienie na część etatu, często w kilku miejscach, niskie płace. Z kolei zatrudniający zwracają uwagę na to, że kandydatom brakuje odpowiednich kwalifikacji, doświadczenia zawodowego oraz predyspozycji.
Duży deficyt widać także wśród pielęgniarek i położnych. Nie ma młodej kadry, która zastąpiłaby starsze pokolenie pracowników. Eksperci uważają, że dzieje się tak z uwagi na fakt, że jest to zajęcie odpowiedzialne, wymagające posiadania aktualnych uprawnień oraz doświadczenia zawodowego. Ponadto praca charakteryzuje się wielozadaniowością oraz długimi godzinami pracy, a jednocześnie jest mało satysfakcjonująca finansowo.
Pomorscy pracodawcy już od kilku lat mają także problem ze znalezieniem kierowców samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych. Kandydaci często nie posiadają wymaganych uprawnień, a ich wyrobienie jest długie i kosztowne. Sama praca wiąże się również z częstymi wyjazdami krajowymi i zagranicznymi (praca w delegacji), co może zniechęcać do jej podejmowania. Nie bez znaczenia jest też odpowiedzialność materialna (np. za sprzęt).
Zawód z nadwyżką chętnych do pracy
W badaniu znalazł się jeden zawód, w którym kandydatów do pracy jest więcej niż ofert zatrudnienia – chodzi o ekonomistów. Jak wskazują eksperci kierunki kształcenia w tej dziedzinie nadal cieszą się popularnością, każdego roku przybywa absolwentów szkół średnich i wyższych. Jednocześnie zapotrzebowanie na pracowników o takim wykształceniu jest niewielkie. Pracodawców zniechęcają również zbyt ogólne kompetencje absolwentów kierunków ekonomicznych oraz brak doświadczenia zawodowego.Szczegółowe informacje znajdują się w raporcie podsumowującym badanie Barometr Zawodów 2024 w województwie pomorskim, dostępnym na stronie Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy.
